Resesyon, belirlenmiş bir bölgedeki genel ekonomik aktivitede kıymetli bir düşüşe atıfta bulunan makroekonomik bir tabirdir.
Resesyon, ekonomik aktivitede aylar hatta yıllar süren değerli bir düşüştür. Uzmanlar, bir ülke iktisadı olumsuz gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), artan işsizlik düzeyleri, düşen perakende satışlar ve uzun bir müddet boyunca daralan gelir ve üretim tedbirleri yaşadığında sakinlik ilan eder. Resesyonlar, iş döngüsünün kaçınılmaz bir kesimi yahut bir ulusun iktisadında meydana gelen nizamlı genişleme ve daralma kadansı olarak kabul edilir.
Resesyon Nedir?
Resesyon, birkaç ay süren bir iktisadın tamamında ekonomik performansın düştüğü bir periyottur. İşletmeler, yatırımcılar ve hükümet yetkilileri, resesyonların başlangıcını iddia etmeye yahut onaylamaya yardımcı olabilecek çeşitli ekonomik göstergeleri takip ediyor. Resesyonların nasıl ve neden meydana geldiğini açıklamak için çeşitli ekonomik teoriler geliştirilmiştir.
Sanayi üretimi, istihdam, gerçek gelir ve toptan-perakende ticarette resesyon görülmektedir. Resesyonun çalışma tarifi, bir ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasıyla (GSYİH) ölçülen ardışık iki çeyrek negatif ekonomik büyümedir.
Resesyonları Anlamak
Sanayi Devrimi’nden bu yana, birden fazla ülkede uzun vadeli makroekonomik eğilim ekonomik büyüme olmuştur. Bununla birlikte, bu uzun vadeli büyümenin yanı sıra, uzun vadeli büyüme eğilimlerine dönmeden evvel, altı aydan birkaç yıla kadar olan vakit dilimlerinde, ana makroekonomik göstergelerin yavaşlamalar yahut hatta büsbütün düşen performans gösterdiği kısa vadeli dalgalanmalar olmuştur. Bu kısa vadeli düşüşler resesyon olarak bilinir.
Resesyon, iş döngüsünün nahoş olmasına karşın olağan bir modülüdür. Resesyonlar, bir dizi ticari başarısızlık ve ekseriyetle banka başarısızlıkları, üretimde yavaş yahut olumsuz büyüme ve artan işsizlik ile karakterize edilir. Resesyonların neden olduğu ekonomik acı, süreksiz olsa da, bir ekonomiyi değiştiren büyük tesirlere sahip olabilir. Bu, kırılgan yahut eskimiş firmalar, sanayiler yahut teknolojilerin başarısız olması ve ortadan kaybolması nedeniyle iktisattaki yapısal değişiklikler nedeniyle meydana gelebilir; işletmeler için kuralları sözün tam manasıyla yine yazabilen hükümet ve para otoritelerinin dramatik siyaset yansıları; ya da yaygın işsizlik ve ekonomik ezadan kaynaklanan toplumsal ve politik kaos.
Yatırımcılar için, bir resesyon sırasında sahip olunabilecek en düzgün stratejilerden biri, düşük borcu, güzel nakit akışı ve güçlü bilançoları olan şirketlere yatırım yapmaktır. Bilakis, yüksek kaldıraçlı, döngüsel yahut spekülatif şirketlerden kaçının.
Resesyon Kestirimleri ve Göstergeleri
Bir sakinliğin nasıl ve ne vakit olacağını iddia etmenin tek bir yolu yoktur. Ekonomistler, arka arda iki çeyrek GSYİH düşüşünün yanı sıra, bir sakinliğin yakın olup olmadığını yahut halihazırda gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek için çeşitli ölçütleri pahalandırıyor. Pek çok iktisatçıya nazaran, birlikte ortaya çıktıklarında muhtemel bir sakinliğe işaret edebilecek genel kabul görmüş birtakım kestirimciler var.
Birincisi, makroekonomik eğilimlerde karşılık gelen kaymalardan evvel eğilimlerinde ve büyüme oranlarında tarihi olarak değişiklikleri gösteren öncü göstergelerdir. Bunlar, bir resesyon konusunda evvelden ihtar verebildikleri için yatırımcılar ve ticari karar alıcılar için kritik değere sahiptir. İkincisi, konut istatistikleri ve sermaye malları yeni sipariş dataları üzere iktisadın kilit dallarını temsil eden çeşitli devlet kurumlarından resmi olarak yayınlanan bilgi serileridir. Bu bilgilerdeki değişiklikler, kısmen, nihayetinde bir sakinliğin ne vakit başladığını tanımlamak için kullanılacak olan GSYİH bileşenlerini hesaplamak için kullanılmaları nedeniyle, kısmen resesyonun başlamasıyla eşzamanlı olarak hareket edebilir yahut yol açabilir. Sonuncusu, bir iktisadın başladıktan sonra sakinliğe geçişini teyit etmek için kullanılabilecek, işsizlik oranlarındaki artış üzere gecikmeli göstergelerdir.
Resesyonların Sebebi Nedir?
Çok sayıda ekonomik teori, iktisadın neden ve nasıl uzun vadeli büyüme eğiliminden düşebileceğini ve süreksiz bir resesyon periyoduna girebileceğini açıklamaya çalışır. Bu teoriler, gerçek ekonomik faktörlere, finansal faktörlere yahut ruhsal faktörlere dayalı olarak geniş bir formda kategorize edilebilir ve bunlar ortasındaki boşlukları kapatan birtakım teoriler vardır.
Bazı ekonomistler, sanayilerdeki gerçek değişikliklerin ve yapısal değişimlerin, ekonomik resesyonların ne vakit ve nasıl meydana geldiğini en âlâ biçimde açıkladığını düşünüyor. Örneğin, jeopolitik bir kriz nedeniyle petrol fiyatlarında ani, daima bir artış, tıpkı anda birçok sanayide maliyetleri artırabilir yahut ihtilal niteliğindeki yeni bir teknoloji, her iki durumda da yaygın bir sakinliği tetikleyerek tüm sanayileri süratle eski haline getirebilir.
COVID-19 salgınının yayılması ve bunun sonucunda 2020’de iktisattaki halk sıhhati kilitlenmeleri, bir resesyonu hızlandırabilecek ekonomik şok çeşidinin bir örneğidir. Ayrıyeten, öbür temel ekonomik eğilimlerin bir resesyona gerçek yol almakta olduğu ve bir ekonomik şokun devrilme noktasını bir düşüşe hakikat tetiklediği bir durum da olabilir.
Bazı teoriler, resesyonu finansal faktörlere bağlı olarak açıklar. Bunlar çoklukla ya resesyondan evvelki âlâ ekonomik vakitlerde kredi ve finansal riskin çok genişlemesine ya da resesyonun başlangıcında para ve kredinin daralmasına yahut her ikisine de odaklanır. Resesyonları para arzındaki yetersiz büyümeye bağlayan parasalcılık, bu tıp teoriye güzel bir örnektir. Avusturya İş Döngüsü Teorisi, kredi, faiz oranları, piyasa iştirakçilerinin üretim ve tüketim planlarının vakit ufku ve makul üretken sermaye malları ortasındaki ilgilerin yapısı ortasındaki ilişkileri keşfederek gerçek ve mali faktörler ortasındaki uçurumu kapatır.
Psikoloji temelli resesyon teorileri, resesyonların neden meydana geldiğini ve hatta devam ettiğini açıklamak için evvelki patlama vaktinin çok taşkınlığına yahut resesyon ortamının derin karamsarlığına bakma eğilimindedir. Keynesyen iktisat, rastgele bir nedenle bir resesyon başladığında, yatırımcıların karamsarlığının, piyasa karamsarlığına dayalı olarak azaltılmış yatırım harcamalarının kendi kendini gerçekleştiren bir kehaneti haline gelebileceğini ve bunun daha sonra azalan gelirlere yol açabileceğini belirttiği için bu kategoriye girer. Minskyit teorileri, resesyonların nedenini, finansal piyasaların spekülatif coşkusunda ve ruhsal ve finansal faktörlerin bir ortaya gelmesiyle kaçınılmaz olarak patlayan borca dayalı finansal balonların oluşumunda arar.